پانسمان ماموپلاستی یکی از مهم‌ترین اقدامات مراقبتی پس از عمل جراحی سینه است. شاید در نگاه اول به نظر برسد که فقط یک پوشش ساده روی زخم است، اما در واقع نقش خیلی مهمی در جلوگیری از عفونت، کمک به ترمیم بافت، و حفظ فرم جدید سینه‌ها دارد. این مرحله آن‌قدر مهم است که حتی نتیجه نهایی عمل به آن وابسته است.
اگر پانسمان بعد از ماموپلاستی به‌درستی انجام نشود، ممکن است با عوارضی مثل تورم، ترشح و یا حتی باز شدن بخیه‌ها روبه‌رو شوید. اما نحوه درست پانسمان کردن چگونه است و چه زمانی باید پانسمان را عوض کرد؟ با ما تا انتها این مقاله همراه باشید تا به بررسی این موارد بپردازیم.
اهمیت پانسمان کردن بعد از ماموپلاستی
پانسمان درست بعد از عمل نه‌تنها جلوی ورود میکروب‌ها را می‌گیرد، بلکه به زخم کمک می‌کند تا سریع‌تر و بدون دردسر ترمیم شود. به نوعی می‌توان گفت که این پوشش نازک، خط مقدم دفاعی بدن بعد از جراحی محسوب می‌شود.
همچنین، پانسمان ماموپلاستی فشار یکنواختی روی سینه‌ها ایجاد می‌کند که باعث حفظ شکل و تقارن سینه‌ها می‌شود. در واقع، اگر بخواهید عمل نتیجه زیبایی داشته باشد، باید از همان ابتدا به نحوه پانسمان توجه کنید.
انواع روش پانسمان بعد از ماموپلاستی
روش‌های مختلفی برای پانسمان بعد از ماموپلاستی وجود دارد که بسته به نوع پوست، میزان برش‌ها و توصیه پزشک انتخاب می‌شود. در ادامه 3 روش پانسمان ماموپلاستی را بررسی می‌کنیم:
۱. پانسمان گازی یا سنتی
در این روش که رایج‌ترین نوع پانسمان است، از گاز استریل و چسب‌های پزشکی استفاده می‌شود. پانسمان گازی معمولاً در چند روز اول استفاده و باعث می‌شود زخم تنفس کند و رطوبت اضافه از ناحیه جراحی دور بماند. البته چون سریع‌تر آلوده یا مرطوب می‌شود، باید مرتب تعویض شود.
۲. پانسمان فشاری
در این روش از باندهای کشی مخصوص استفاده می‌شود تا فشار ملایمی به ناحیه سینه وارد شود. این فشار باعث جلوگیری از تجمع مایعات و حفظ فرم سینه‌ها می‌شود. استفاده طولانی‌مدت از این نوع پانسمان باید زیر نظر پزشک باشد تا فشاری که وارد می‌شود بیش از حد نباشد و به بخیه‌ها آسیب نرساند.
۳. پانسمان سیلیکونی
این نوع پانسمان‌ها معمولاً بعد از بسته شدن زخم‌ها و برای پیشگیری از ایجاد جای زخم ضخیم یا برآمده استفاده می‌شوند. پانسمان‌های سیلیکونی پوست را مرطوب نگه می‌دارند و به مرور باعث کاهش جای زخم می‌شوند. مخصوصاً در افرادی که سابقه اسکارهای برجسته دارند.
چگونه پانسمان ماموپلاستی تعویض می‌شود؟
تعویض پانسمان ماموپلاستی باید طبق دستور پزشک و با رعایت بهداشت انجام شود. ابتدا دست‌هایتان را باید کاملاً بشویید، سپس به‌آرامی پانسمان قبلی را بردارید و با گاز استریل و محلول ضدعفونی ناحیه را تمیز کنید. بعد از آن، پانسمان جدید را با دقت جایگزین کنید.
زمان تعویض معمولاً روزانه یا هر دو روز یکبار است. اما اگر ترشح یا بوی بد احساس کردید، باید زودتر پانسمان ماموپلاستی را تعویض کنید. حواستان باشد که پانسمان مرطوب یا آلوده می‌تواند به‌راحتی عفونت ایجاد کند.
چه مدت باید پانسمان ماموپلاستی باقی بماند؟
مدت زمان باقی ماندن پانسمان به عوامل مختلفی مانند نوع پوست بیمار، سرعت ترمیم زخم و توصیه پزشک بستگی دارد. به‌طور میانگین، پانسمان اولیه تا ۷ روز روی زخم باقی می‌ماند، مگر این‌که آغشته به خون یا مایعات شود که در آن صورت باید زودتر تعویض شود.
در برخی موارد، پس از برداشتن پانسمان‌های اولیه، استفاده از پانسمان سبک‌تر یا بانداژ فشاری برای چند هفته دیگر ادامه می‌یابد. هدف از این کار، حفظ ساختار و جلوگیری از کشش بافت‌ها تا تکمیل فرآیند ترمیم است.
نحوه دوش گرفتن با پانسمان ماموپلاستی
تا زمانی که پزشک اجازه نداده، بهتر است از خیس شدن پانسمان جلوگیری کنید. معمولاً در روزهای ابتدایی پس از جراحی، استحمام توصیه نمی‌شود، در این مدت می‌توانید با اسفنج یا دستمال مرطوب بدن‌تان را بشویید.
اگر مجاز به دوش گرفتن شدید، بهتر است از پوشش‌های ضدآب برای ناحیه جراحی استفاده کنید یا طوری دوش بگیرید که آب مستقیم روی پانسمان نریزد. در صورت خیس شدن، بلافاصله پانسمان ماموپلاستی را تعویض کنید.
تأثیر پانسمان بر نتیجه نهایی عمل
پانسمان درست و اصولی، روی زیبایی نهایی سینه‌ها و جلوگیری از ایجاد عوارض ماموپلاستی تأثیر بسیار زیادی دارد. اگر به موقع و اصولی پانسمان را تعویض کنید، نتیجه نهایی جراحی بسیار بهتر و طبیعی‌تر خواهد بود.
تأثیرات مثبت پانسمان اصولی:
- کاهش احتمال عفونت
- تسریع ترمیم زخم
- جلوگیری از تورم شدید
- تثبیت فرم سینه‌ها
- پیشگیری از ایجاد اسکارهای ضخیم
اشتباهات رایج در مراقبت از پانسمان ماموپلاستی
حواستان باشد که اشتباهات زیر را انجام ندهید:
- تعویض دیر هنگام پانسمان
- شست‌وشوی زخم با مواد غیراستریل
- برداشتن پانسمان بدون نظر پزشک
- تماس پانسمان با آب و آلودگی
- استفاده از لباس‌های تنگ و غیرتنفسی
توصیه‌های پزشکان درباره پانسمان ماموپلاستی
پزشکان توصیه می‌کنند:
- مراقبت های بعد از عمل ماموپلاستی از پانسمان را دقیق اجرا کنید
- از هرگونه تغییر در وضعیت زخم، عکس گرفته و با پزشک در میان بگذارید
- از حرکت‌های سنگین یا فشار به ناحیه جراحی شده خودداری کنید
- تا زمان تعیین‌شده، دوش نگیرید یا از محافظ استفاده کنید
- از تماس مستقیم نور آفتاب با محل زخم جلوگیری کنید
مراقبت از جای زخم بعد از برداشتن پانسمان
بعد از برداشتن پانسمان ماموپلاستی، همچنان باید مراقبت‌های لارم را رعایت کنید. استفاده از کرم‌های ترمیم‌کننده، ضدآفتاب و لباس‌های آزاد کمک می‌کند جای زخم سریع‌تر بهبود یابد. همچنین تا چند هفته باید از تابش مستقیم آفتاب به محل زخم پرهیز کرد و در صورت نیاز، با پزشک درباره درمان‌های ضد اسکار مشورت کنید.