عوارض جراحی ژنیکوماستی؛ آیا ژنیکوماستی خطرناک است؟

عوارض جراحی ژنیکوماستی چیست؟ تصمیم برای انجام جراحی ژنیکوماستی، به‌ویژه زمانی که این جراحی جنبه زیبایی دارد و ضروری نیست، باید با دقت و آگاهی کامل گرفته شود. هر عمل جراحی حتی اگر ساده به نظر برسد محدودیت‌ها و ریسک‌هایی دارد که پیش از تصمیم‌گیری باید به‌خوبی آن‌ها را بررسی کنید.

جراحی ژنیکوماستی معمولاً خطری ندارد و بیشتر بیماران مشکلی تجربه نمی‌کنند، اما به‌عنوان متقاضی این عمل، باید از تمامی خطرات احتمالی و عوارض جانبی آن آگاه باشید. اطلاع کافی از این موارد، به شما کمک می‌کند تا با آگاهی کامل وارد فرآیند درمان شوید. در ادامه همراه ما باشید تا هر آنچه باید در مورد ریسک‌های این جراحی بدانید را بررسی کنیم.

آیا ژنیکوماستی خطرناک است؟

جراحی ژنیکوماستی یکی از امن‌ترین عمل‌های زیبایی در حوزه جراحی پلاستیک محسوب می‌شود و زمانی که توسط جراح باتجربه انجام شود، معمولاً با حداقل عوارض همراه است. این عمل با هدف کاهش بافت غده‌ای یا چربی سینه انجام می‌شود و تکنیک‌های امروزی باعث شده‌اند دوران نقاهت کوتاه‌تر و احتمال مشکلات جدی بسیار کمتر شود. بیشتر بیماران بعد از عمل فقط با ورم، حساسیت یا کبودی موقت روبه‌رو می‌شوند و روند بهبود آن‌ها طی چند روز تا چند هفته کامل می‌شود.

با وجود این، هر عمل جراحی احتمال بروز عارضه را به همراه دارد و ژنیکوماستی هم از این قاعده مستثنی نیست. مواردی مانند تجمع مایع، عدم تقارن یا برجای ماندن اسکار ممکن است در درصد کمی از بیماران دیده شود، اما معمولاً با مراقبت صحیح و پیگیری منظم قابل کنترل هستند.

ریسک و عوارض جراحی ژنیکوماستی

فرآیند بهبودی پس از جراحی ممکن است تحت تأثیر برخی بیماری‌های زمینه‌ای، داروها یا مکمل‌های غذایی قرار بگیرد. به‌ویژه در افرادی که کاهش وزن شدید داشته‌اند، احتمال تأخیر در ترمیم زخم‌ها، باز شدن بخیه‌ها، ایجاد عفونت یا تغییرات بافتی بیشتر است؛ این مشکلات ممکن است نیاز به مراقبت‌های پزشکی مجدد، جراحی‌های تکمیلی یا حتی بستری طولانی‌مدت را به دنبال داشته باشد.

افراد دیابتی یا کسانی که به‌طور مزمن از داروهایی مانند کورتون استفاده می‌کنند، معمولاً دوران نقاهت بیشتری دارند. همچنین استعمال سیگار می‌تواند روند ترمیم را به‌طور جدی مختل کند و گاهی نیاز به عمل مجدد را به دنبال داشته باشد.

ریسک‌هایی که به‌طور کلی در روند بهبود وجود دارند شامل موارد زیر است:

• تورم
• خونریزی
• طولانی شدن دوران بیهوشی و عمل
• تغییر رنگ یا فرم پوست
• عدم دستیابی کامل به نتایج دلخواه
• عفونت

در بیمارانی که دچار افتادگی شدید پوست هستند، باید بدانند که جراحی ژنیکوماستی باعث بهبود کیفیت یا کشسانی پوست نمی‌شود. در واقع، با گذشت زمان احتمال شل شدن مجدد پوست وجود دارد که در برخی افراد سریع‌تر اتفاق می‌افتد.

از دیگر عوارض جراحی ژنیکوماستی، تحریک اعصاب حسی کوچک در ناحیه برش است که می‌تواند باعث درد یا حساسیت بیش از حد محل زخم شود. این مشکل معمولاً ناشی از درگیری اعصاب ریز با بافت اسکار است و در اغلب موارد با ماساژ و مراقبت‌های بعد از جراحی ژنیکوماستی هبود می‌یابد. با این حال، اگر بعد از جراحی درد غیرعادی یا طولانی‌مدت داشتید، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

بیشتر بخوانید: هزینه جراحی ژنیکوماستی چقدر است؟

خونریزی بعد از جراحی

اگرچه احتمال بروز خونریزی در طول یا پس از جراحی ژنیکوماستی کم است، اما نباید آن را نادیده گرفت. در موارد نادر، خونریزی ممکن است به حدی برسد که نیاز به تخلیه فوری خون جمع‌شده یا حتی تزریق خون باشد. افزایش فعالیت بدنی پیش از موعد می‌تواند خطر خونریزی را بیشتر کند، بنابراین دستورالعمل‌های پس از جراحی را به خوب رعایت کنید.

هماتوم یا تجمع خون زیر پوست نیز ممکن است ظرف سه هفته اول پس از جراحی و به‌دنبال ضربه به ناحیه عمل رخ دهد. در موارد نادری که تزریق خون لازم شود، احتمال انتقال عفونت‌های خونی مثل هپاتیت یا HIV نیز هرچند کم، وجود دارد. همچنین داروهایی مانند هپارین که برای پیشگیری از لخته شدن خون تجویز می‌شوند، ممکن است باعث کاهش پلاکت‌ها و افزایش ریسک خونریزی شوند.

محدودیت حرکتی

برای جلوگیری از عوارض جراحی ژنیکوماستی مربوط به حرکت عضله سینه‌ای (پکتورالیس)، در دو هفته اول باید حرکت شانه‌ها را محدود کنید. بهتر است در این مدت از بلند کردن دست‌ها بالاتر از سطح شانه خودداری کرده و از حمل یا جابه‌جایی اشیای سنگین پرهیز کنید. این اقدامات ساده، نقش مهمی در پیشگیری از فشار به ناحیه جراحی و کاهش ریسک خونریزی یا آسیب‌های ثانویه دارند.

عفونت پس از جراحی ژنیکوماستی

اگرچه عفونت بعد از جراحی از عوارض نادر ژنیکوماستی است، اما نمی‌توان آن را کاملاً منتفی دانست. در مواردی ممکن است عفونت در روزهای ابتدایی پس از جراحی بروز کند یا حتی مدتی طول بکشد تا خود را نشان دهد. گاهی هم عفونت مزمن یا پنهان ممکن است دیر تشخیص داده شود و همین موضوع درمان را پیچیده‌تر کند.

اگر پس از جراحی متوجه قرمزی، ترشح، تورم غیرعادی یا درد در محل زخم شدید، باید سریعاً به پزشک مراجعه کنید. حتی عفونت‌های به‌ظاهر بی‌ربط، مثل ناخن پای عفونی، گزیدگی حشره یا عفونت ادراری، می‌توانند احتمال بروز عفونت در محل جراحی را افزایش دهند.

اسکار و جای بخیه

مانند هر عمل جراحی دیگری، عوارضجراحی ژنیکوماستی هم با باقی ماندن جای زخم (اسکار) همراه است. البته در اغلب موارد، روند ترمیم به‌خوبی پیش می‌رود و اسکارها کم‌کم کمرنگ می‌شوند، اما گاهی ممکن است زخم‌ها به‌صورت غیرطبیعی ترمیم شوند.

• اسکارها ممکن است رنگی متفاوت با پوست اطراف داشته باشند یا در سمت چپ و راست بدن به‌صورت نامتقارن دیده شوند.
• برخی از اسکارها برجسته، ضخیم و قرمز هستند که به آن‌ها اسکار هیپرتروفیک گفته می‌شود.
• در موارد نادرتر، اسکار ممکن است فراتر از محل برش گسترش پیدا کند و شبیه جای سوختگی شود؛ این نوع اسکار، «کلوئید» نام دارد.
• در برخی افراد، اسکارها ممکن است به بافت‌های زیرین متصل شده یا تغییر رنگ پیدا کنند.
• گاهی نیز بخیه‌ها، رد مشخصی روی پوست باقی می‌گذارند.

در چنین شرایطی ممکن است درمان‌های تکمیلی مانند جراحی ترمیمی یا لیزر برای بهبود ظاهر اسکار پیشنهاد شود.

سفتی غیرطبیعی بافت‌ها

بعد از جراحی، ممکن است در برخی بیماران ناحیه عمل به صورت غیر طبیعی سفت شود. این سفتی معمولاً به‌دلیل ایجاد بافت اسکار در لایه‌های داخلی پوست اتفاق می‌افتد. اگرچه وقوع آن قابل پیش‌بینی نیست، اما در صورتی که آزاردهنده باشد، ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی یا حتی جراحی مجدد وجود داشته باشد.

تغییر رنگ پوست و تورم

برخی از عوارض جراحی ژنیکوماستی مثل بروز کبودی و تورم در اطراف ناحیه جراحی طبیعی است و معمولاً طی چند هفته برطرف می‌شود. با این حال، در برخی افراد ممکن است پوست ناحیه عمل روشن‌تر یا تیره‌تر از حالت عادی شود. در اکثر موارد این تغییرات موقتی هستند، اما در شرایط خاص، ممکن است برای مدت طولانی باقی بمانند یا حتی دائمی شوند.

حساسیت‌های پوستی بعد از جراحی

برخی بیماران پس از جراحی ممکن است احساس خارش، سوزش، یا حساسیت بیش از حد به گرما یا سرما در ناحیه عمل داشته باشند. این علائم معمولاً با گذشت زمان و تکمیل فرآیند ترمیم از بین می‌روند، اما در موارد نادر، ممکن است این حساسیت‌ها برای مدت طولانی باقی بمانند یا به‌صورت مزمن تبدیل شوند.

باز شدن محل زخم

در برخی موارد، زخم‌ها پس از جراحی ممکن است به‌طور کامل بسته نشوند و باز شوند. این اتفاق اگرچه شایع نیست، اما در صورت بروز ممکن است نیاز به درمان‌های تکمیلی یا حتی جراحی مجدد برای ترمیم محل زخم وجود داشته باشد.

بخیه‌ها و واکنش بدن به آن‌ها

در اغلب عمل‌های جراحی، بخیه‌های داخلی در زیر پوست استفاده می‌شود که معمولاً قابل جذب هستند. با این حال، در برخی افراد بدن نسبت به این بخیه‌ها واکنش نشان می‌دهد یا روند جذب آن‌ها طولانی‌تر از حد معمول می‌شود. در این شرایط ممکن است اطراف بخیه التهاب یا برآمدگی کوچکی شبیه عفونت ایجاد شود؛ حالتی که به آن گرانولومای بخیه گفته می‌شود.

گاهی نیز بخیه از زیر پوست بیرون می‌زند و باعث ناراحتی یا سوزش در آن ناحیه می‌شود. در چنین مواردی، لازم است بخیه‌ها توسط پزشک برداشته شوند.

ترمیم کند یا ناقص زخم‌ها

در برخی افراد، روند بهبود زخم‌ها کندتر از حد معمول پیش می‌رود. ممکن است بخش‌هایی از پوست به‌خوبی ترمیم نشوند و به زمان طولانی‌تری برای ترمیم نیاز داشته باشند. در موارد شدیدتر، ممکن است بافت پوست آسیب ببیند یا از بین برود که نیازمند تعویض پانسمان مکرر یا جراحی مجدد برای برداشتن بافت مرده خواهد بود.

افرادی که در گذشته سابقه جراحی یا پرتودرمانی داشته‌اند، ممکن است جریان خون ضعیف‌تری در ناحیه جراحی داشته باشند و در نتیجه بیشتر در معرض عوارض جراحی ژنیکوماستی قرار بگیرند. همچنین سیگار کشیدن به‌طور قابل‌توجهی خطر کند شدن یا اختلال در ترمیم زخم را افزایش می‌دهد.

خطرات بیهوشی

چه بی‌حسی موضعی و چه بیهوشی عمومی، همواره با ریسک‌هایی همراه هستند. هرچند احتمال بروز این عوارض کم است، اما امکان واکنش بدن، آسیب‌های داخلی و حتی خطر مرگ، هرچند نادر، وجود دارد. لازم است پیش از جراحی درباره سوابق دارویی و حساسیت‌های احتمالی با پزشک مشورت کنید.

شوک جراحی

در موارد نادر، به‌ویژه در جراحی‌های گسترده یا ترکیبی، ممکن است بدن دچار شوک شود. این وضعیت می‌تواند ناشی از عفونت شدید، از دست دادن زیاد مایعات بدن یا واکنش شدید به جراحی باشد. اگر چنین اتفاقی رخ دهد، نیاز به بستری فوری و درمان‌های ویژه وجود خواهید داشت. گرچه شوک جراحی نادر است، اما نباید احتمال آن را نادیده گرفت.

درد بعد از عمل

تجربه درد بعد از جراحی امری طبیعی است و میزان آن در افراد مختلف متفاوت خواهد بود. ممکن است این درد خفیف یا متوسط باشد و معمولاً طی روزها یا هفته‌های بعد کاهش پیدا می‌کند. در موارد نادر، درد طولانی‌مدت یا مزمن ممکن است ایجاد شود؛ مخصوصاً اگر اعصاب درگیر با بافت اسکار شوند یا پوست تحت کشش قرار بگیرد. در صورت ادامه‌دار بودن درد، حتماً موضوع را با پزشک در میان بگذارید.

عوارض قلبی و ریوی

بی‌تحرکی طولانی پس از جراحی، یا شرایط زمینه‌ای، می‌تواند باعث تشکیل لخته خون در پا و حرکت آن به سمت ریه‌ها شود که منجر به آمبولی ریوی می‌شود؛ وضعیتی جدی و خطرناک که حتی ممکن است منجر به مرگ شود. آمبولی چربی یا فروپاشی جزئی ریه‌ها نیز از دیگر عوارض احتمالی بیهوشی عمومی هستند.

در صورتی که سابقه لخته خون، ورم پا یا مشکلات تنفسی دارید، حتماً قبل از عمل با پزشک خود در این‌باره صحبت کنید. همچنین اگر پس از جراحی دچار تنگی نفس، درد قفسه سینه یا ضربان نامنظم قلب شدید، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.

واکنش‌های آلرژیک

در برخی موارد نادر، ممکن است بدن به مواد مورد استفاده در جراحی مانند چسب، بخیه، داروهای تزریقی، بیهوشی یا محصولات خونی حساسیت نشان دهد. این حساسیت می‌تواند به‌صورت واکنش موضعی (مانند خارش یا التهاب) ظاهر شود، یا به‌ندرت به شکل واکنش شدید سیستمیک یا شوک آنافیلاکسی بروز کند. اگر حساسیت دارویی دارید، حتماً آن را قبل از جراحی با پزشک در میان بگذارید تا اقدامات لازم انجام شود.

روش‌هایی برای کاهش عوارض جراحی ژنیکوماستی

برای کاهش خطرات و عوارض جراحی ژنیکوماستی، رعایت نکات و مراقبت‌های قبل و بعد از عمل بسیار مهم است. این اقدامات به کاهش عفونت، بهبود زخم، کاهش تورم و تسریع روند بهبودی کمک می‌کنند. برخی از مهم‌ترین روش‌ها برای کاهش عوارض جراحی ژنیکوماستی به شرح زیر است:

• انتخاب جراح با تجربه و دارای بورد تخصصی جراحی پلاستیک
• قطع مصرف سیگار و الکل حداقل دو هفته قبل و بعد از عمل
• پیروی دقیق از دستورات پزشک پیش از عمل (مانند قطع داروهای رقیق‌کننده خون)
• استفاده از گن مخصوص بعد از عمل برای کاهش تورم و کمک به شکل‌گیری بهتر بافت
• استراحت کافی و پرهیز از فعالیت‌های سنگین در هفته‌های ابتدایی
• تغذیه سالم و مصرف آب کافی برای تقویت سیستم ایمنی بدن
• رعایت بهداشت محل جراحی و تعویض منظم پانسمان‌ها
• مراجعه منظم به پزشک برای بررسی روند بهبودی و پیگیری علائم مشکوک

در پایان؛ جراحی ژنیکوماستی خطری دارد؟

جراحی ژنیکوماستی به‌طور کلی عمل ایمن و کم‌خطر به شمار می‌آید، به‌ویژه زمانی که توسط یک جراح متخصص و مجرب انجام شود. با این حال مانند هر جراحی دیگری، این عمل نیز ممکن است با عوارضی همراه باشد؛ از جمله عفونت، خونریزی، عدم تقارن، تجمع مایع یا تأخیر در بهبود زخم. اما بیشتر این عوارض قابل پیشگیری یا درمان هستند، به شرط آنکه مراقبت‌های پس از عمل به‌درستی انجام شوند.

انتخاب پزشک مناسب و رعایت توصیه‌های پزشکی نقش مهمی در کاهش خطرات جراحی دارد. همچنین داشتن انتظار واقع‌بینانه، آگاهی از مراحل بهبودی، و توجه به علائم هشداردهنده می‌تواند به بیماران کمک کند تا این مسیر را با اطمینان و بدون نگرانی طی کنند.